زهرا مظفری؛ مریم قاسمی؛ خدیجه بوزرجمهری؛ امیدعلی خوارزمی
چکیده
توسعة همهجانبه و پایدار گردشگری روستایی مستلزم شناخت و بهرهگیری مناسب از پتانسـیلهـای بـالقوه و در نهایت برنامهریزی درست است؛ جاذبههای گردشـگری یکی از عناصر اصلی گردشگری است که بدون آن ایجاد تقاضا برای مقصد گردشگری دشوار است. شهرستان نیشابور با داشتن جاذبههای گردشگری روستایی طبیعی و انسانی متنوع، یکی از مقاصد اصلی ...
بیشتر
توسعة همهجانبه و پایدار گردشگری روستایی مستلزم شناخت و بهرهگیری مناسب از پتانسـیلهـای بـالقوه و در نهایت برنامهریزی درست است؛ جاذبههای گردشـگری یکی از عناصر اصلی گردشگری است که بدون آن ایجاد تقاضا برای مقصد گردشگری دشوار است. شهرستان نیشابور با داشتن جاذبههای گردشگری روستایی طبیعی و انسانی متنوع، یکی از مقاصد اصلی گردشگری استان خراسان رضوی است که سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب میکند و سبب شده که شهرستان نیشابور پس از شهرستان مشهد، موقعیت ویژهای در زمینۀ گردشگری در استان خراسان رضوی داشته باشد. بااینکه شهرسـتان نیشابور با ویژگی‌های خاص گردشگری روستایی خود میتواند تبدیل به یکی از کانونهای گردشگری روستایی استان شود اما تـاکنون ایـن جاذبههای متنوع و ارزشمند طبیعی و انسانی کمتر موردتوجه قرارگرفته است. لذا در پژوهش حاضر سعی شده با ظرفیت سنجی جاذبهها، محورهای گردشگری روستایی در راستای توسعه گردشگری شناسایی شود. بدیهی است، شناسایی قابلیت‌ها و پتانسیل‌های گردشگری میتواند فرصت‌های خوبی برای رشد روستاها فراهم کند. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بوده و به کمک 233 خبره محلی تکمیل شد. تجزیه و تحلیل دادهها و طبقهبندی روستاها بـا اسـتفاده از سیسـتم اطلاعـات جغرافیایـی(GIS) و مـدل AHP انجام گرفت؛ بدین منظور، 44 لایه اطلاعاتی شـامل 15 جاذبه طبیعی، 8 جاذبه فرهنگی و 21 جاذبه تاریخی تهیه و در محیـط GIS تصحیح خطـا گردیـد. اعمـال وزنهـای مناسـب نیـز به کمک Expert Choice انجـام شـد؛ در ادامه با تلفیق و همپوشـانی لایه‌های اطلاعاتی در محیطGIS ، پهنههای مناسـب شناسـایی و اولویتهـای برتـر توسعه گردشگری روستایی به تفکیک هر نوع جاذبه در شهرسـتان نیشابور معرفـی شد. نتایـج نشـان داد، روستاهای دارای پتانسیل بالا در زمینه گردشگری به صورت نواری از حاشیة شمال‌شرق به شمالغرب شهرستان کشیده شدهاند. روستاهای بوژان، گرینه، ینگجه، چکنه علیا، کلیدر، برزنون، طاقان، عیشآباد، غار، سوقند، حصار، دیزباد علیا دارای قابلیـت بیشـتری بـوده و لازم اسـت در اولویـت برنامههای توسعه گردشگری قرار گیرند. همچنین 6/46 درصد شهرستان از نظر پتانسیل جاذبه گردشگری روستایی در طبقه بسیار نامناسب، 61/16 درصد در طبقه نامناسب، 22/21 درصد در طبقه متوسط، 81/14 درصد در طبقه مناسب و 74/0 درصد در طبقة بسیارمناسب قرار دارند. به نظر میرسد در صورتی که گردشگری روستایی به نحوی مناسب با پراکندگی و تنوع جاذبهها مدیریت و برنامهریزی شود، میتواند خالق یا محرک فرایند توسعه یافتهای برای حصول به پایداری در نواحی روستایی و صنعت گردشگری باشد.
